Şu kadar kilometre, şu kadar yüksek, şu kadar dağa tırmanılmış, şu kadar tuğla kullanılmış.
Akıllı bir yapı mıdır? Yapılmıştır ama işe yaramış mıdır? Geleceği olmuş mudur? Yoksa sadece kısa bir dönem için bir fayda sağlamış ondan sonra bu günlere tarih olarak kalsın olmuş mudur?
Bu gün yapıyoruz da?
Konumuz Çin Seddi. Çin in nüfusu o zamanda çoktu. Bu devasa duvarı, duvar olarak düşünmeyin savaş makinesini nasıl çalıştırıyorlardı? Nasıl çalışıyordu?
Bir gözetleme kulesi makinenin küçük bir parçası.
Kulenin tepesinde gece gündüz üç adam, üç adamda üç meşale, bir fincan tüfek, iki tabanca bulunacak. Dışarıda ve sahilde bulunan adamlar bir şey gördüklerinde bayrak sallayacak, top atışı yapacak, meşale sallayacak kule bunları görecek diğer kuleye 12 bayrak açarak işaret verecek, görülmeyecek kadar sis ve pus varsa dizi kamışlar yakılacak. En yakın komutanlığa en yakın birliğe haber ulaşacak. Dışarıda kalanlar iple yukarı çekiliyorlardı.
Kuleler de yiyecek, at, eşek, yiyecekler samanlar erzaklar, savaş malzemeleri devamlı bir çalışma 7000 Km. binlerce kule anlattığım dağın tepesinde küçük bir kulenin işleviydi, doğu Xifengkou ya yakın settin doğu kısmına yakın bir kule Uzak ulusları kabul etme kulesi 10.000 kişi alabilecek devasa bir yapı.
2 ton gümüş bütçeyle başlanan bir yapı. Daha sonrasında tamirat ve bakımlarda da bir o kadar gümüş harcanmıştır.
Bir düşünün nasıl makine bir savunma makinesi gece gündüz çalışan.
Barış sağladı mı?
Pek bir işe yaramadı denebilir. Bunun yanına kral ve hakanlarla akrabalılıklar da biraz barış getirir gibi oldu. İki bin yıl böyle geçti. Çok para öğüttü savunma olsa bile.
Ama barışı ticaret ve ekonomi daha fazla getirdi.