Patates Soğan Üstüne Bir Yazı

Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u aldığının ertesi günü çokta yorgun uyuyor dışarıda bir bağırtı:

– Patatizz , soğannn….

Çağırtıyor tabii adamın kellesi hop gitti.

Böyle bir şey olmuyor. Patates yok devrinde ondan. Yoksa sabah böyle bir adamın ani başına bir şey gelmesi hani öyle uyananlar için hayal de olsa güzel.

İnkalar And dağlarının zorlu doğasında patatesi yetiştiriyorlardı binlerce yıldır. İspanyol Pizzaro patatesi bulmaya gitmedi, altın bulacaktı, Avrupa’ya yamrı yumru patatesi getirdi istemeden. Sevmedi Avrupa bu toprak altı bitkisini. 1588 de İrlanda kıyılarında br İspanyol gemisi battı, hangarlarında patates vardı. İngilizler, Cromwell İrlanda’ nın bütün düz tarımsal alanlarına el koymuşlardı. Zaten adalarda tahıl ekimi tarım zordu. Açlığı bastırmak adına ektiler Patatesi tarımı kolaydı. Özellikle kuzey Avrupa için biçilmiş kaftandı. Ama İngilizler yine de sevmedi. Üç milyon İrlandalı aç kalmayınca erken evlendi 8 milyona çıktı nüfus. İrlanda’lıları tembel etti diye İngilizler neredeyse lanetlediler Patatesi 1794 de tahıl hasadı İngiltere’de hiç olmadı fırtına ve kötü havalar bütün ürünü yok etti. Buna rağmen patatesi mırın kırın aşağı tabaka yiyeceği olarak kabul ettiler. Almanya’da Büyük Frederick zorla ektirdi köylüye. Rusya da Katerina da zor kullandı. Aç kalmasınlar diye. 16. Louıse daha akıllıydı Sarayın bahçelerine ektirdi. Kraliçe Mariot Antuanete başına nöbetçi asker diktirdi. Geceleri askerler evlerine gidince Fransız köylüsü söktüğü yumruları değerli diye ceplerinde taşıyıp kendi toraklarına diktiler.

Fatih Sultan Mehmet patatesi, domatesi, kabağı görmedi. Aşçılara türlü yapın deyince ne yapıyorlardı bilmiyorum. Mısır’ da patlatmadı geceleri Avrupalılar 18 yüzyıla kadar. Ama sabahları bu sesle uyanmak yok mu?